TY - JOUR ID - 27386 TI - بررسی تحولات فازی و پاسخ آلیاژ حافظه‌دار NiTi تحت عملیات ترمومکانیکی JO - مهندسی متالورژی JA - ME LA - fa SN - 1563-1745 AU - پاینده, یوسف AU - میرزاخانی, بهمن AD - استادیار گروه مهندسی مواد و متالورژی، دانشکده فنی- مهندسی، دانشگاه اراک Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 19 IS - 1 SP - 42 EP - 54 KW - آلیاژ حافظه‌دار NiTi KW - تحول مارتنزیتی KW - جهت گیری مجدد مارتنزیتی KW - دوقلویی KW - لغزش DO - 10.22076/me.2017.40894.1060 N2 - در این پژوهش، دگرگونی مارتنزیتی و پاسخ آلیاژ حافظه‌دار NiTi تحت عملیات ترمومکانیکی مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور بررسی تغییر فاز و مقایسه‌ی پاسخ ماده، عملیات حرارتی در دماهای °C 600 - 350 و کوئنچ در آب، به منظور تهیه چند نمونه با مشخصات مختلف تحول، آماده گردید. دماهای استحاله، با استفاده از روش کالری‌متری (DSC) اندازه‌گیری شد. پس از آن، برای تعیین تنشی که در آن تحول رخ می دهد، آزمایش کشش در دمای اتاق و در دو دمای بالاتر از Af انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد که با افزایش دما و یا زمان عملیات حرارتی، دمای شروع استحاله مارتنزیتی افزایش و دمای شروع و پایان تحول فاز R کاهش می‌یابد؛ به طوری که در دماهای بالاتر فاز R ناپدید می شود. در دمای اتاق تنشی که در آن جهت گیری مجدد مارتنزیتی صورت می گیرد، برای نمونه های مختلف یکسان بوده و ظاهرا در دماها و زمان‌های بیشتر عملیات حرارتی تغییر نمی‌کند. اما در نمونه‌هایی که در آنها تحول مارتنزیتی رخ می‌دهد، تشکیل مارتنزیت ناشی از تنش از فاز R تحت تنش‌های متفاوت اتفاق می‌افتد. این نمونه‌ها در دمای بالا رفتار سوپرالاستیک نشان می‌دهند. در حالی که در نمونه هایی که در 550 درجه و بالاتر عملیات حرارتی شده اند چنین رفتاری دیده نمی شود. بنابراین با تغییر هدفمند شرایط می توان پاسخی متفاوت و متناسب با کاربرد آلیاژ دریافت نمود. این مهم در طراحی محصولات ساخته شده از آلیاژهای حافظه دار مثل محرکه ها بسیار اهمیت دارد. UR - https://www.metalleng.ir/article_27386.html L1 - https://www.metalleng.ir/article_27386_c82e95e9597bf56fe9237b864b0ee52f.pdf ER -